Middelsee Gemeenten is het intergemeentelijk samenwerkingsverband van vier gemeenten in Noordwest Fryslân, het Bildt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Menaldumadiel. Deze vier gemeenten hebben gezamenlijk ongeveer 43.000 inwoners op een grondoppervlakte van ongeveer 360 km2. Hoofdplaatsen in het Middelseegebied zijn St. Annaparochie, Ferwert, Stiens en Menaldum. De Middelsee Gemeenten liggen ten noorden van de lijn Harlingen-Leeuwarden.
De samenwerking van de Middelsee Gemeenten richt zich op de gezamenlijke uitvoering van taken en beleid. Stapsgewijs wordt gewerkt aan de bundeling van delen van de vier ambtelijke organisaties. De Middelsee Gemeenten werken o.a. samen op het gebied van informatie- en communicatietechnologie, handhaving en toezicht, personeel en organisatie, sport, onderwijs, communicatie en financiën. De Middelsee Gemeenten zullen de komende periode (> 2007) initiatieven nemen tot het gezamenlijk ontwikkelen van gebiedsgericht beleid, met als pijlers landbouw, ruimte, recreatie, toerisme en economie.
De vier Middelsee colleges hebben afspraken over de onderlinge samenwerking vastgelegd in een bestuurlijk convenant.
Op de foto van links naar rechts (achterste rij): gemeentesecretarissen Ruud Kammer (Ferwerderadiel), Johannes Kramer (Menaldumadeel), Jitse Kingma (Leeuwarderadeel), Ruud Goeman (het Bildt). Op de voorste rij de burgemeesters Wil van den Berg (Ferwerderadiel), Gerrie van Delft-Jaasma (Menaldumadeel), Eric ter Keurs (Leeuwarderadeel), Aucke van der Werff (het Bildt).
De Friese gemeenten Het Bildt, Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Menalmudadeel werken al jaren in meer of mindere mate samen. Onder druk van de herindelende provincie trachten de vier gemeenten te bewijzen dat zij samen sterk zijn en toch alle vier redelijk autonoom kunnen blijven functioneren.
Samenwerking bij de Middelsee gemeenten moet de kwaliteit verbeteren, kwetsbaarheid terugdringen, kennisuitbreiding en specialismen mogelijk maken, terwijl tegelijkertijd de kosten per gemeente niet teveel mogen oplopen. Eind 2004 hebben de colleges van B&W een tienpuntenplan opgesteld voor uitbreiding van de samenwerking tussen de 4 gemeenten.
Vanuit die uitgangspunten heeft men gekozen voor een geleidelijk traject: kansen worden benut en samenwerking wordt gestimuleerd en de inhoud en het proces zijn belangrijker dan de vorm. Meer nog dan toen is er nu de bestuurlijke overtuiging en ambitie, om duurzaam samen te werken aan geleidelijke vermindering van kwetsbaarheid en vergroting van slagkracht. Uitgangspunt daarbij is, dat de gemeenten als politiek – bestuurlijke entiteit hun zelfstandigheid behouden.
Gedurende de afgelopen twee jaar zijn, op zowel initiatief van bestuurders als van medewerkers, gezamenlijk projecten ingang gezet. Werkende weg heeft zich, zowel op (tactisch) bestuurlijk niveau als op (operationeel) ambtelijk niveau een structuur ontwikkeld waarbinnen projecten uitgevoerd en aangestuurd worden. Begrippen als SOM en BOM zijn inmiddels aan de gemeenschappelijke woordenlijst toegevoegd.
De ambitie van de afgelopen periode kenmerkt zich door ‘losmaken en in gang zetten’. Op verschillende niveaus heeft dat eraan bijgedragen dat “Middelsee” als herkenbaar samenwerkingsverband op de kaart staat. De komende jaren zal de ambitie vooral gericht zijn op “afmaken en implementeren”: niet teveel nieuwe zaken oppakken, maar datgene waar we mee bezig zijn goed afmaken. Met het oog daarop is het noodzakelijk dat de, door de praktijk gevormde, projectorganisatie waar nodig wordt verhelderd en versterkt. Het SOM heeft die projectorganisatie aan een evaluatie onderworpen. Uitgegaan is van de bestaande, op dit moment door de besturen aangegeven, kaders voor die samenwerking (overeenkomst, niet gestoeld op de WGR).
Geconcludeerd is, kort samengevat, dat beheerst en planmatig uitvoeren van projecten meer scherpte dient te krijgen. Rollen, verantwoordelijkheden, beslismomenten, beslisbevoegdheden en, in meer algemene zin, de verhouding tussen projectorganisatie en de staande organisaties en besturen verdienen daarbij expliciete aandacht. In deze notitie is een en ander uitgewerkt. Het fenomeen ‘samenwerking Middelsee Gemeenten’ is daarbij als ‘het project’ gedefinieerd, en de onderscheiden samenwerkingsprojecten als ‘deelproject’.
Bestuursconvenant definitief
Concept Jaarprogramma 2006 G4 gemeenten
het projectenboek – bundeling
het projectenboek – gebiedsgericht beleid
Kopie van schema projectorganisatie middelsee
Plan van Aanpak I-visie G4
Projectstructuur Middelsee Gemeenten 4
Tienpuntenplan G4 gemeenten
Het Platform Shared Services bij de Overheid is een kenniscentrum op het terrein van intergemeentelijke samenwerking en shared services. Het Platform organiseert bijeenkomsten en ondersteunt gemeenten en andere overheden met advies, verkenningen en intervisie.